اهتمام ويژه به رعايت شرعيات

مهمترين ويژگي که در اولين نگاه از آيت الله بهجت مشاهده مي شود اهتمام ايشان به رعايت آداب شرعي و سيره اهل بيت عليهم السلام مي باشد.

آيت الله مصباح در اين باره مي گويد: « همه علماي اخلاقي شيعه در اينکه راه صحيح تکامل، راه عبوديت است و انسان جز با اطاعت دستورات خدا نمي تواند به مقامي برسد، متفقند. مگر کساني که انحرافاتي در فکر و رفتارشان باشد؛ اما بر اهميت دادن به رعايت آداب شرعي و سيره اهل بيت عليهم السلام همه يکسان نيستند.

حضرت آقاي بهجت(حفظه الله) هم شخصاً در رعايت آداب شرعي بسيار مقيد هستند و ريزه کاريهاي خاصي را در رفتارشان رعايت مي کنند، که وصف آنها کار دشواري است. اينک به عنوان نمونه يک نکته اي را نقل مي کنم شايد اينها در تاريخ بماند و کساني که مايل باشند از دستورات شرع پيروي کنند بدانند که تا کجاها بايد انسان آداب شرعي را رعايت کند. ملک مختصري در شمال، از پدرشان به ايشان به ارث رسيده بود که محصول برنج داشت و لااقل بخشي از مصرف خانه ايشان از آنجا تأمين مي شد. ولي وقتي برنج را مي آوردند ايشان مقيد بودند که مقداري از آن (هر چند فرض کنيد چند کيلو را) به همسايگان و دوستان اهداء کنند.

در جريان مبارزات، مدتي بود که بنده قم نبودم به مسافرت رفته بودم حتي نزديکان ما هم درست اطلاع نداشتند که من کجا هستم. در اين مدت ايشان يک بار کيسه اي برنج و بار ديگر مبلغي پول (که البته آن زمان هم خيلي زياد نبود) به منزل ما فرستاده بودند، نکته اينجاست که مبلغ پول را توسط آقازاده خود علي آقا، و خانم خود ايشان به خانه ما فرستاده بودند و آقا زاده شان سر کوچه ايستاده بود و خانم ايشان آن را در منزل ما به خانواده ما داده بودند. وقتي برگشتم و اين جريان را شنيدم مدتي متحير بودم که اين چه سرّي بود که خانمشان تشريف بياورند در منزل ما و اين مبلغ را بدهند. بعد از مدتي به اين نتيجه رسيدم که يکي از آداب شرعي اين است که اگر زني شوهرش مسافرت هست مرد نامحرم در خانه اش نرود و اگر کاري هست به وسيله خانمي انجام بگيرد. اين قدر ظرافتها و ريزه کاريها در گفتار و رفتار و نشست و برخاست اولياي خدا وجود دارد که فهميدن آنها خود يک علمي ميخواهد، چه رسد به اينکه انسان بتواند دقيقاً آنها را رعايت کند، و همينهاست که بنده را در بندگي پيش مي برد و پيش خدا عزيز مي کند و به مقامات بلندش مي رساند.

و نصيحت ايشان به کساني که از ايشان دستور مي خواهند، رعايت مسلّمات شرع است، و افرادي که نصيحتي مي خواهند ايشان تأکيد مي کنند مسلمات شرع را درست رعايت بکنيد. و آن چيزهاي که مشکوک و مشتبه است در درجه بعد است. ايشان يک استدلالي در اين زمينه دارند که بسيار آموزنده است، و بنده هم از ايشان ياد گرفته ام و گاهي در سخنرانيها يا جاهاي ديگر مطرح مي کنم، و آن اين است که: خداوند که مي خواهد بندگان را هدايت کند و به کمال برساند، اموري را که بيشتر در سعادت انسان مؤثر است بيشتر بيان مي کند، لذا ما نيز اگر بخواهيم بفهميم چه چيزهايي موجب سعادت انسان مي شود، بايد ببينم خداوند بر چه چيزهايي بيشتر تأکيد کرده است. هر مطلبي که در قران و روايات و کلمات اهل بيت عليهم السلام و سيره عملي آنها بيشتر مورد توجه بوده، معلوم مي شود در تکامل انسان بيشتر مؤثر است.

از مهمترين آنها اهتمام به نماز است، اين همه آياتي که در قرآن درباره نماز آمده است و اين همه رواياتي که درباره رعايت وقت نماز، حضور قلب در نماز و آداب نماز است شايد در هيچ بابي از ابواب فقه و دستورات شرع نداشته باشيم. ايشان گاهي به عنوان طعن و طنز مي گفتند: ماها براي تکامل مان دنبال يک چيزي مي گرديم که نه خدا گفته نه پيغمبر و نه امامي…». آيت الله شيخ جواد کربلايي نيز در اين باره مي گويد: « آيت الله العظمي بهجت به بنده با يک آب و تابي مي فرمودند: « کي بر طبق مسلمات شرع مانند: ترک معاصي، اتيان واجبات و نوافل و قرائت قرآن در جاي خلوت با حضور قلب، و خلاصه انجام عبادت با شرايط صحت و شرايط قبول و با محتوا بودن عبادت از حيث اسرار نماز و اسرار ساير عبادات عمل کرده اي تا نتايج آنها را بيابي، که حال از ما دستورالعمل براي سير الي الله تعالي مي خواهي، و گويا منتظري پيري از پشت کوه قاف بيايد و تو را راهنمايي کند! آيا اين همه مسلمات شرع اطهر کافي نيست که کما هو حقه عمل کني و به جايي برسي. »

خلاصه بنده از بيان ايشان فهميدم که سالک بايد کاملا و از همه جهات مواظب ظواهر شرع مقدس بوده، و نسبت به حالات معنوي کتوم باشد مگر از اهلش. و اهل آن اندکند. » چندي پيش نيز که بنده در قم درس اخلاق مي گفتم ايشان به من فرمودند: « آنچه را اهل علم مي فهمند بگو، و ما فوق درک آنها را مگو. »