موسيقي و غنا از ديدگاه حضرت امام (ره)
فرق موسيقي با مواد مخدر
«… از جمله چيزهايي که باز، مغزهاي جوان را مخدّر ميکند و تحذيري است، موسيقي است. موسيقي اسباب اين ميشود که مغز انسان وقتي چند وقت به موسيقي گوش داد، تبديل ميشود به يک مغز غير آن کسي که جدي باشد؛ از جديت انسان را بيرون ميکند و متوجه ميکند به جهات ديگر. تمام اين وسايلي که حالا، اين بعضيشان بود و الي ما شاء الله وسايل درست کرده بودند، همه براي خاطر اين بود که ملت را از مقدرات خودشان غافل کنند.»
«… موسيقي از اموري است که البته هرکسي برحسب طبع، خوشش ميآيد، لکن از اموري است که انسان را از جديّت بيرون ميبرد و به يک مطلب هزل ميکشاند. ديگر يک جوان که عادت کرده روزي چند ساعت را با موسيقي سر و کار داشته باشد (که اينها شايد اکثر راديوشان و تلويزيونشان از همين قسمتها بود) يک جواني که اکثر اوقاتش را صرف بکند پاي موسيقي بنشيند و اينها از مسائل زندگي و از مسائل جدّي به کلي غافل ميشود، عادت ميکند، همانطور که به مواد مخدّر عادت ميکند. کساني که به مواد مخدّر عادت ميکنند، ديگر نميتوانند يک انسان جدي باشند که بتوانند در مسائل سياسي فکر بکنند، فکر انسان را موسيقي جوري ميکند که ديگر نتواند در غير همان محيط موسيقي و مربوط به شهوات و مربوط به موسيقي، نتواند فکر بکند.»
«… نبايد دستگاه تلويزيون جوري باشد که 10 ساعت موسيقي بخواند، جوانهايي که نيرومند هستند از نيرومندي، آنها را برگردانند به يک حال خمار و خلسه مثل همان ترياک؛ موسيقي با ترياک فرق ندارد؛ ترياک يک جور خلسه ميآورد.
اينها بايد تبديل بشوند، اگر بخواهيد مملکتان يک مملکت صحيح باشد. يک مملکت آزاد باشد، يک مملکت مستقل باشد، مسائل را از اين به بعد جدي بگيريد راديو و تلويزيون را تبديلش کنيد به يک راديو و تلويزيون آموزنده، موسيقي را حذف کنيد؛ نترسيد از اينکه به شما بگويند کهنه پرست شدهايد؛ باشد ما کهنه پرستيم، همين کلمات نقشه است براي اينکه شما را از کار جدي عقب بزنند. اينکه ميگويند اگر چنانچه موسيقي در راديو نباشد آنها ميروند از جاي ديگر موسيقي ميگيرند. بگذار بگيرند از جاي ديگر، شما عجالتاً آلوده نباشيد، آنها کم کم برميگردند به اينجا.
اين عذر نيست که اگر موسيقي نباشد در راديو آنها ميروند از جاي ديگر موسيقي ميگيرند، حالا اگر جاي ديگر ميگيرند ما بايد به آنها موسيقي بدهيم! ما بايد خيانت کنيم! موسيقي، خيانت است به يک مملکت خیانت است به جوانهاي ما، اين موسيقي را حذفش کنيد، به طور کلي عوض آن يک چيزي بگذاريد، آموزنده باشد، کم کم مردم و جوانها را عادت به آموزندگي بدهيد، از آن عادت خبيثي که داشتند برگردانيد. اينکه ميبينيد که جوانها اگر اين نباشد ميروند سراغ موسيقي و جاي ديگر، براي اينکه اينها عادت کردند…»[1].
مغز مريض
يک مغزي که دنبال اين رفت که موسيقي گوش کند، موسيقي که الان هم قلمها هست که خير، موسيقي يک چيزي مثلاً تربيتي است، يک مغزي که دنبال اين رفت که موسيقي گوش کند، اين مغز مريض ميشود، اين نميتواند فکر بکند که کشورش به چه حال دارد ميگذرد، ديگر دنبال اين نيست، مثل آدم هروئيني ميماند…[2]
عدم قاطعيت
اين موسيقي همه مخدّر هستند؛ يعني جواني که عادت به موسيقي کرد، ديگر نميتواند قاطع باشد. راديو و تلويزيون تقريباً اکثر اوقات جوانهاي ما را به گوش کردن اين طور چيزها واميداشت…[3]
سرود شهيد مطهري
اينجور سرودهايي که مهيّج است و سرودهايي که مفيد است، اشکال ندارد؛ از جمله سرودي که درباره آقاي مطهري ساخته شده است، اشکال ندارد.[4]
غنا و سلب اراده
انجام دادن و شنيدن غنا و کسب کردن با آن حرام است و غنا، تنها زيبا کردن صدا نيست؛ بلکه عبارت از کشيدن و برگرداندن صدا با کيفيت خاصي است که طربآور و مناسب مجالس لهو و محافل طرب و آلات و ادوات موسيقي ميباشد. بين استعمال آن در کلام حق، مانند قرائت قرآن و دعا و مرثيه و بين غير آن از شعر و يا نثر فرقي نيست؛ بلکه اگر آن را در چيزي که خداوند به آن اطاعت ميشود، استعمال کند، عقابش مضاعف ميگردد.[5] بيشتر از هرچه، گوش کردن به تغنيّات، سلب اراده و عزم از انسان ميکند.[6]
يک مسأله
اگر در اذان و اقامه صدا را در گلو بيندازد، چنانچه غنا شود؛ يعني به طور آوازهخواني که در مجالس لهو و بازيگري معمول است، اذان و اقامه را بگويد، حرام است و اگر غنا نشود، مکروه است.[7]